Wat is een gebouwbeheersysteem?

Wat is een gebouwbeheersysteem?

Een gebouwbeheersysteem – ook wel Building Management System (BMS) genoemd – is een geautomatiseerd platform dat de technische installaties van een gebouw aanstuurt en bewaakt. Denk hierbij aan:

• verwarming, ventilatie en airconditioning (HVAC);
• verlichting en energieverbruik;
• brandveiligheid en toegangscontrole;
• beveiliging en monitoring

Door sensoren en systemen met elkaar te verbinden, optimaliseert een GBS het gebouwbeheer en verhoogt het zowel het comfort als de energie-efficiëntie.

Met een modern GBS regel je automatisch temperatuur, CO₂-niveau, luchtvochtigheid en luchtdruk. Via een intuïtief dashboard krijg je realtime inzicht in data, kun je systeeminstellingen handmatig aanpassen, en is het mogelijk trends in te zien en te analyseren. Geavanceerde systemen bieden ook storingsdetectie, voorspellend onderhoud en energierapportage.

Hoe werkt een GBS?

Een gebouwbeheersysteem fungeert als het centrale brein van je gebouw. Het verzamelt continu data van sensoren verspreid door het gebouw – denk aan temperatuur-, vochtigheids- en aanwezigheidsmelders – en past automatisch de instellingen aan. Voorbeelden zijn:

• De HVAC-installatie schakelt automatisch omlaag bij een lage bezetting.
• Verlichting dimt bij een hoge(re) hoeveelheid daglicht.
• De zonwering sluit bij sterke zoninstraling.

Dankzij cloudgebaseerde gebouwbeheersoftware beschik je over realtime dashboards, mobiele bediening en waarschuwingen voor voorspellend onderhoud. Zo houd je 24/7 grip op de prestaties van je gebouw.

Innovaties in gebouwbeheersystemen

De wereld van building automation en gebouwbeheer ontwikkelt zich razendsnel. Slimme gebouwen zijn de toekomst – en een GBS vormt daarvan het hart. In een slim gebouw zorg je niet alleen voor een comfortabel binnenklimaat, maar vinden gebouwgebruikers ook snel een parkeerplek, flexplek, vergaderzaal of collega’s.

Enkele voorbeelden van belangrijke innovaties op het gebied van gebouwbeheersysteem zijn: 

1. Digital twin

Een digital twin of digitale tweeling is een virtuele weergave van je gebouw. Hiermee kun je prestaties simuleren, voorspellen en optimaliseren nog voordat je fysieke aanpassingen doet. Het doel is voorspellingen te doen over de benodigde waarden van het systeem, en welke apparatuur nodig is om het systeem zo efficiënt mogelijk te laten opereren. 

2. Inzicht in energieprestaties- en management

Als gebouwbeheerder bent je wettelijk verplicht een Energieregistratie - en bewakingssysteem (EBS) als aanvulling op een gebouwbeheersysteem te installeren.

Een EBS is een digitale schil die de prestaties van een gebouwbeheersysteem aan jou rapporteert. Met een EBS kun je de data uit het BMS en andere systemen in jouw gebouw samenbrengen en vanuit een dashboard de gebouwprestaties bewaken. Je krijgt hiermee onder andere inzicht in: 

• Gedetailleerde informatie over het systeem (met behulp van submeters)
• Inzicht in de belastingsduur van het systeem
• Inzicht in weekdag patronen
• Inzicht in kostenramingen

Als je gaat voor een BREEAM certificering is inzicht in de energieprestaties van uw systeem belangrijk.

3. Building energy management system (BEMS)

Combineer je je GBS met een energiemanagementsysteem, dan krijg je een Building Energy Management System (BEMS). Dit AI-gestuurde systeem regelt energiebeheer volledig automatisch en helpt je voldoen aan de strengste duurzaamheidsnormen. 

4. Voorspellend onderhoud met AI 

BMS cloud-integratie

Met een geïntegreerd BMS, dat via gebouwautomatisering is gekoppeld aan clouddiensten, kun je als gebouwbeheerder op elk moment belangrijke parameters van een gebouw volgen. Een cloudgeïntegreerd gebouwbeheersysteem zorgt ervoor dat je gebouw automatisch reageert op klimaatveranderingen binnen en buiten. De zonwering sluit bijvoorbeeld bij fel zonlicht, of de verwarming past zich aan op de buitentemperatuur. Met deze slimme automatisering verbeter je het comfort én de energieprestatie volledig automatisch.

Gebouwbeheersysteem en GACS-verplichting

Vanaf 1 januari 2026 moeten grote utiliteitsgebouwen in Nederland beschikken over een Gebouwautomatisering en -controlesysteem (GACS). Deze verplichting, afkomstig uit de Europese Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) en opgenomen in de Nederlandse bouwregelgeving, geldt voor gebouwen met een verwarmings- of koelvermogen van meer dan 290 kW.

Voor veel organisaties betekent dit dat hun gebouwbeheersysteem vóór 2026 moet worden aangepast of uitgebreid met GACS-functionaliteiten. Een modern GBS biedt al de benodigde mogelijkheden: continue monitoring, automatische regeling, foutdetectie en prestatieanalyse. Door tijdig te investeren in een toekomstbestendig systeem voldoe je aan de wet, voorkom je extra kosten en profiteer je van energiebesparing, betrouwbaarheid en meer comfort.

Priva’s visie op gebouwbeheersystemen 

Bronnen:

[1] https://www.priva.com/nl/klantverhalen/gebouwen/avans-hogeschool