Slimmer belichten en besparen met modulerende ledregeling

Branded content: Hortipoint Mediaproducties in samenwerking met Priva.

De introductie van de modulerende regeling (december 2022) komt geen dag te vroeg. Talloze telers worstelen met de hoge energieprijzen, die hen niet zelden dwingen om hun lichtinstallaties niet of slechts beperkt te gebruiken. Hoe lang de overspannen situatie aanhoudt, valt niet te voorspellen. Duidelijk is wel dat iedere mogelijkheid om energie te besparen en installaties efficiënter te laten werken goed wordt benut. De grootschalige vervanging van HPS-lampen door led’s illustreert dat.

„Ledinstallaties verbruiken duidelijk minder stroom per geleverde micromol PAR-licht, maar het uiteindelijke rendement hangt ook samen met de manier waarop je ze inzet”, vertelt consultant Kevin de Kok van Priva. „Modulerend sturen biedt de meeste flexibiliteit om de lichtinstallatie optimaal te benutten. Een dimbare ledinstallatie is daarvoor wel een vereiste.”

Moduleren en dimmen

Moduleren houdt in dat verschillende lichtbronnen (zonlicht en led) op elkaar worden afgestemd om aan de lichtvraag te voldoen. Met separate software kan ledbelichting al worden gedimd. Binnen Connext 914 kunnen de lampen ook moduleren op het licht dat het gewas al van de zon krijgt. De software gebruikt hiervoor de gegevens van de PAR-sensor of solarimeter. Door ledlicht te dimmen, wordt de beschikbare hoeveelheid licht gelijkmatig over de kas verdeeld. Dat is een groot voordeel ten opzichte van het uitschakelen van een deel van de HPS-lampen.

„Zo’n brede functionaliteit is uniek”, vult technisch consultant Marcel Beekenkamp aan. „Toch hebben we het daar niet bij gelaten. De modulerende sturing is volledig geïntegreerd in de licht- en schermregeling van Connext 914. Met deze uitbreiding kunnen vast spectrum ledarmaturen en verrood licht van vrijwel alle gangbare producenten worden aangestuurd. Vanwege de inbedding in Connext kunnen we het ook relatief eenvoudig koppelen aan het elektriciteitsmanagement op bedrijfsniveau. Dat opent weer nieuwe perspectieven op kostenbesparing en het optimaal gebruiken van de beschikbare installaties.”

Weersverwachtingen meewegen

Modulerend sturen biedt op zichzelf al mogelijkheden om de balans tussen kosten en opbrengsten te verbeteren, stelt De Kok. „Op zonnige dagen bijvoorbeeld kunnen de lampen een groot deel van het jaar best een tandje lager staan. In de modulerende regeling kan de gebruiker de setpoints instellen voor de belichtingsduur, PAR-lichtniveau, lichtsom en de op- en afregelsnelheid. Gedurende de dag zorgt de regeling dat de ledinstallatie het natuurlijke licht naar behoefte aanvult.”

Net zoals bij temperatuurintegratie gedaan wordt, kun je ook anticiperen op zonnige of donkere dagen in de nabije toekomst. De Kok: „Als het vandaag donker weer is en morgen naar alle waarschijnlijkheid zonnig, kun je er desgewenst voor kiezen om vandaag minder licht te geven dan wanneer het de volgende dag opnieuw donker weer is.”

Elektriciteitsmanagement

„Volgens dezelfde principes kunnen energetische afwegingen worden betrokken bij de inzet van lichtinstallaties”, vervolgt Beekenkamp. „Optimalisatie van het elektriciteitsmanagement kan voor enorme besparingen zorgen. Het zou zonde zijn om lichtinstallaties daar niet bij te betrekken. In Connext 914 kun je dat integraal managen.”

De technisch consultant merkt op dat de klimaatsoftware ook gekoppeld kan worden aan het landelijke net. Wanneer een klant opdracht krijgt om vermogen af te nemen of te leveren, zorgt Connext voor de uitvoering en wordt dat meegenomen in beslissingen over de inzet van lichtinstallaties. Omdat alle relevante installaties gekoppeld zijn en er gebruik wordt gemaakt van slimme software, is telkens de meest efficiënte strategie te bepalen voor zowel energie- als lichtmanagement. Met losse plc’s voor dimbare lichtinstallaties is dat vrijwel onmogelijk.

Gestandaardiseerd in Connext 914

Via maatwerk konden dimbare ledinstallaties de afgelopen jaren al modulerend aangestuurd worden met Priva Connext. De vrijgave van versie 914 in december 2022 maakt dergelijk maatwerk niet langer nodig. Het modulerend aansturen van ledbelichting is vanaf dan beschikbaar als uitbreiding op de lichtstrategie en biedt aanvullende mogelijkheden voor optimalisatie van gewasbelichting en energiemanagement op bedrijfsniveau.